Ölkə futbolu
TOPAZ və onun Premyer Liqası
23 dekabr 1997-ci ildə çox gözəl bir “Bədən tərbiyyəsi və idman haqqında” Azərbaycan Respublikası qanunu qəbul edildi. Bu qanun qəbul ediləndə idman ictimaiyyəti çox sevindi. Hətta sevinənlər arasında biznesmenlər də var idi. İdman ictimaiyyətinin sevinməsini normal qəbul etmək olar: idmanın nüfuzunun yüksəldilmsi və sairə.
Bir xeylaq müddət biznesmenlərin bu qanunun qəbuluna sevinmələrini də idman ictimaiyyətinin sevinci ilə bərabər tutdum. Fikirləşdim ki, yəqin bizim biznesmenlər də idmanın inkişafı üçün əlindən gələn və gəlməyən hər şeyi edəcəklər.
Ehtimalım özünü doğrultmuşdu. Biznesmenlər əllərindən gələn və gəlməyən hər şeyi etdilər. Amma idmanın inkişafına yox, qazandıqlarını vergidən necə gizlətməyi, daha sonra hətta bir az da irəli gedərək “idman mərc oyunlarını” maliyyə fəaliyyəti hesab edilməsi üçün qanunvericilikdə dəyişiklik edilməsindən belə. O dəyişikliyə kimi “idman mərc oyunlarını” vergi diliylə desək 18%-likdə oturmuşdular və dövriyyədən 18% məbləği büdcəyə köçürməyə məcbur idilər. Indi isə rahatçılıqdı, çünki maliyyə fəaliyyəti xidməti 18%-dən azaddılar, ancaq mənfəətdən vergi verirlər.
Ola bilər ki, bu qeyd etdiklərim idman ictimaiyyətinə (futbol komandalarının azarkeşləri, idmançılar) aidiyyatı olmasın və niyə də olmalıdı? Adamlar oyuna baxıb həzz alırlar, digəri isə oynayıb, pulunu qazanır. Onlara həqiqətən pulun mənbəyi o qədər də önəmli deyil. Önəmli başqa məsələdi.
Futbol üzrə milli çemppionatın keçirilməsinin sponsoru TOPAZ-dı. O TOPAZ ki, Azərbaycanda mərc oyunlarının keçirilməsində şəriki yoxdu. Şərik olanları da qanunvericiliyin imkan verdiyi qədər sıradan çıxartmaq olur.
TOPAZ bir idman markasıdı. Sahibi “Azərİnteltek” ASC-di. Indi də ASC kimi qalıb-qalmamasından xəbərim yoxdu. Bununla bağlı bir neçə il əvvəl babat bir araşdırma yazılarım mətbuatda getmişdi. Həmin araşdırma yazılardan sonra gözəgörünməz qüvvə qanunvericilikdə dəyişiklik etməyə məcbur qaldı.
Dəyişiklikdən sonra Aşıq Ələsgər demişkən, sındı qol-qanadım, yanıma düşdü. Bu haqda yazmayacağıma söz verdim. Amma və lakin sözümü tuta bilmədim. Səbəbini açıqlayacam. Və əslində bu yazının yazılmasında məqsəd budu.
Qayıdaq 1997-ci ildə qəbul edilmiş qanuna. Həmin qanunun 21-ci maddəsində deyilir ki, Bədən tərbiyəsi və idmanın maliyyə mənbələri Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitdən, idman tədbirlərinin televiziya vasitəsilə translyasiyasından, tamaşa xarakterli bədən tərbiyəsi və idman tədbirlərindən, idman lotereyasının keçirilməsindən daxil olan vəsaitdən, fiziki və hüquqi şəxslərin ianələrindən və digər mənbələrdən maliyyələşdirilir.
Çox gözəl maddədi. Alqışlanmalıdı. Bütün normal ölkələrə örnək olası maddədi. Yəni, birbaşa mənbəni göstərib.
Keçək qanun 22-ci maddəsinə. Bədən tərbiyəsi və idmanın inkişafına sponsorluğun əsasları və qaydası Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyi ilə müəyyən edilir.
Hə, bax bu müvafiq qanunvericiliyi illərlə gözlədik. Düz 13 il. Bu 13 il ərzində maliyyələşmənin və sponsorluğun mənbəyi bilinsə də, qədəri bilinmədi. Əslində qədəri indi də bilinmir. AFFA hər il rəqəmlər açıqlayır. Ümumi rəqəmlər. Hara nə xərclənməsi bilinmir. Heç bizə maraqlı da deyil. Öz pullarıdı, özləri bilər hara xərcləyərlər.
AFFA sağ olsun yenə, rəqəmləri hər il açıqlayır. Amma di gəl ki, TOPAZ “Nuh deyir, peyğəmbər demir”, mülki qanunvericiliyin tələbi olmasına baxmayaraq yaranandan bəri heç bir maliyyə ilində maliyyə hesabatını ictimaiyyətə açıqlamayıb. Bunu da özləri bilər. Öz pullarıdı. Açıqlamaya bilərlər. Amma di gəl ki, hər il bir Premyer Liqada oynayan futbolçu “bu oyun satılmışdı”, “bu oyun alınmışdı” kimi bəyanatlar verməsi TOPAZ-ın sponsorluq etdiyi Premyer Liqada hansı pulların “dövriyyə” vurmasını ortaya qoyur.
Mərc oyun həvəskarları isə yazır. Kupon yazırlar, pullar xərcləyirlər. Analiz edirlər, komandaların vəziyyətinə baxırlar, hansı oyunçunun oynayıb-oynamamasını müzakirə edirlər, amma di gəl ki, udduqları pul cüzi, udduzduqları isə TOPAZ-ın insafına gedir. TOPAZ-ın da Allah insafını kəsməsin.
Burada bu söhbətə nöqtə qoyardım. Lakin yadıma düşdü ki, axı TOPAZ markasının sahibi Açıq Səhmdar Cəmiyyətdi, sponsorluq etdiyi Premyer Liqaya ödədiyi pulun miqdarını açıqlamağa borcludu.
Amma yox, bu dəfə nöqtəni qoyub, gələn dəfə üçün yeni abzasdan başlayacam. TOPAZ-ın xərclədiyi pulların abzası olacaq...
Mehman MURADLI
Şərh yazılmayıb
|
ŞƏRH YAZ
|
Çox oxunan xəbərlər
- AFFA-nın yeni baş katibi o olacaq - ÖZƏL
- “Sabah”da rəhbər dəyişikliyi: Yeni prezident o olacaq - ÖZƏL
- Fərid Qayıbov narazıdır: AFFA-nın konfransını boykot edəcək - ÖZƏL
- AFFA prezidentliyinə və İcraiyyə Komitəsinə namizədlər açıqlandı
- FİFA AFFA-nın konfransında azərbaycanca danışacaq - ÖZƏL
- Zaur Qəhrəmanovun “Neftçi”dən getməsinin səbəbi məlum oldu
- Rövşən Nəcəf: “Etimadı doğrultmaq üçün əlimdən gələni edəcəm”
- AFFA İcraiyyə Komitəsinin üzvü: “Premyer Liqada klub sayının artırılması gündəmdədir”
- Qurbanovdan nümunəvi addım
- İcraiyyə Komitəsinin yeni üzvü “Neftçi”yə gəlişini şərh etmək istəmədi: “İnşallah gələn həftə...”
- AFFA prezidentliyi ilə bağlı son durum - hər şey böhran vəziyyətinə doğru?
- Sərxan Hacıyev: “Monqolustan və Bolqarıstanla oyunlara görə milliyə mükafat veriləcək”
- Prezidentin nəvəsindən Qara Qarayevə dəstək
- Bəhlul Mustafazadə: “Millidə bütün futbolçular ikiqat çalışırlar”
- Azər Bağırov: “Futbolçular tapşırıqları icra etmirlər”
-
10:18
Azərbaycan gimnastları Dünya Kubokunda finala yüksəliblər
-
10:03
"Real" "Mançester Siti"ni mübarizədən kənarlaşdırdı VİDEO
-
09:47
UEFA inspektoru "Turan Tovuz"un stadionuna baxış keçirdi
-
09:30
İddiaçılar Turniri: Nicat Abasov yenə uduzdu
-
18:51
“Paris-2024” Yay Olimpiya Oyunlarının startına 100 gün qalıb
-
18:28
17 yaşadək güləşçilər arasında Azərbaycan çempionatı keçiriləcək
-
18:07
“Xəzri” finalda
-
17:43
"İmişli"nin şikayəti qismən təmin olundu
-
17:18
“Aznur”un kapitanı: “Hədəfimiz final yox, çempionluqdur”
-
16:55
Azərbaycan çempionatında ilk finalçı müəyyənləşib
-
16:39
Azərbaycan boks millisinin Avropa çempionatı üçün heyəti açıqlandı
-
16:06
I Liqada hakim təyinatları açıqlandı
-
15:42
Azərbaycanın güləş yığmaları Avropa çempionatına hazırlaşır
-
13:17
İlk dəfə kata üzrə Azərbaycan birinciliyi keçiriləcək
-
12:51
Millimizin rəqibi 2 yoldaşlıq oyunu keçirəcək
-
12:04
“Neftçi” ilə oyun bizim üçün həlledicidir"
-
11:48
Azərbaycan bilyardçısı Avropa çempionu olub
-
11:33
Azərbaycanın gənc avarçəkənləri Türkiyədə turnirə qatılacaqlar
-
11:19
Şəhriyar Məmmədyarov Kanadada rapid üzrə yarışın qalibi olub
-
11:05
Minifutbol millimizin heyəti narazılıqla qarşılandı, baş məşqçi danışmaq istəmədi
-
10:52
Azərbaycan stolüstü tennisçiləri “Türk Dövlətləri” beynəlxalq turnirində mükafat qazanıblar
-
10:26
“Borussiya" "Atletiko"nu mübarizədən kənarlaşdırdı VİDEO
-
10:11
Vitali Borisov: "Millidə görüləsi işlər çoxdur"
-
09:47
PSJ səfərdə "Barselona"nı diz çökdürdü VİDEO
-
09:30
Minifutbol üzrə Azərbaycan çempionatı: 1/2 finalın ilk oyunları keçirilib
-
18:20
AFFA-nın təşəbbüsü ilə UEFA proqramı çərçivəsində futzal turniri keçirilir
-
17:42
"Şəki Siti" "Göygöl"ə belə qalib gəldi VİDEO
-
17:31
“Neftçi” yarımfinalın ilk oyununda uduzdu
-
16:59
Azərbaycan millisi Avropa çempionatına tam heyətlə hazırlaşır
-
16:15
Dadaşov üçün mövsüm başa çatdı
-
15:27
90-cı dəqiqədə meydana çıxdı, “Neftçi” - “Araz-Naxçıvan” oyununun ən yaxşısı seçildi
-
14:43
Azərbaycan gimnastları Çexiyada yarışacaqlar
-
14:36
Millimizin basketbolçusu: “Parisdə fəxri kürsüyə qalxmaq üçün mübarizə aparacağıq”
-
14:18
Bakıdakı Dünya Kubokunda Azərbaycanı təmsil edəcək gimnastlar bəlli olub
-
13:54
“Qarabağ” - “Neftçi” oyununun vaxtı açıqlandı
-
13:22
"Zirə" sabiq futbolçusunun vəfatı ilə bağlı başsağlığı verdi
-
13:05
Azərbaycanın 5 gimnastı Çexiyada beynəlxalq turnirdə iştirak edəcək
-
12:31
Paytaxtın abad məhəllələrində minifutbol yarışlarına start verilib
-
12:19
Şəhriyar Məmmədyarov Nicat Abbasova dəstək oldu
-
11:57
Musa "Yurqorden"in gənclər komandasında qol vurub
-
11:46
“Sumqayıt”ın yarımmüdafiəçisi: “Hələ heç nə bitməyib, mübarizə qabaqdadır”
-
11:30
Millimizin heyəti açıqlandı
-
11:23
"Valensiya" 3 xalı tək qolla qazandı VİDEO
-
11:08
Millimiz bu gün növbəti yoldaşlıq oyununu keçirəcək
-
10:52
“Atalanta” qələbəni əldən verdi VİDEO
-
10:35
Millimizin müdafiəçisi "Ludoqorets"ə qarşı oynadı
-
10:24
“Çelsi” “Everton”u darmadağın etdi VİDEO
-
10:11
“Zirə”nin sabiq müdafiəçisi vəfat edib
-
09:59
"Qalatasaray" ikinci hissədə coşdu VİDEO
-
09:47
İddiaçılar Turniri: Abasov Nakamuraya uduzub