Ölkə futbolu
TOPAZ və onun Premyer Liqası
23 dekabr 1997-ci ildə çox gözəl bir “Bədən tərbiyyəsi və idman haqqında” Azərbaycan Respublikası qanunu qəbul edildi. Bu qanun qəbul ediləndə idman ictimaiyyəti çox sevindi. Hətta sevinənlər arasında biznesmenlər də var idi. İdman ictimaiyyətinin sevinməsini normal qəbul etmək olar: idmanın nüfuzunun yüksəldilmsi və sairə.
Bir xeylaq müddət biznesmenlərin bu qanunun qəbuluna sevinmələrini də idman ictimaiyyətinin sevinci ilə bərabər tutdum. Fikirləşdim ki, yəqin bizim biznesmenlər də idmanın inkişafı üçün əlindən gələn və gəlməyən hər şeyi edəcəklər.
Ehtimalım özünü doğrultmuşdu. Biznesmenlər əllərindən gələn və gəlməyən hər şeyi etdilər. Amma idmanın inkişafına yox, qazandıqlarını vergidən necə gizlətməyi, daha sonra hətta bir az da irəli gedərək “idman mərc oyunlarını” maliyyə fəaliyyəti hesab edilməsi üçün qanunvericilikdə dəyişiklik edilməsindən belə. O dəyişikliyə kimi “idman mərc oyunlarını” vergi diliylə desək 18%-likdə oturmuşdular və dövriyyədən 18% məbləği büdcəyə köçürməyə məcbur idilər. Indi isə rahatçılıqdı, çünki maliyyə fəaliyyəti xidməti 18%-dən azaddılar, ancaq mənfəətdən vergi verirlər.
Ola bilər ki, bu qeyd etdiklərim idman ictimaiyyətinə (futbol komandalarının azarkeşləri, idmançılar) aidiyyatı olmasın və niyə də olmalıdı? Adamlar oyuna baxıb həzz alırlar, digəri isə oynayıb, pulunu qazanır. Onlara həqiqətən pulun mənbəyi o qədər də önəmli deyil. Önəmli başqa məsələdi.
Futbol üzrə milli çemppionatın keçirilməsinin sponsoru TOPAZ-dı. O TOPAZ ki, Azərbaycanda mərc oyunlarının keçirilməsində şəriki yoxdu. Şərik olanları da qanunvericiliyin imkan verdiyi qədər sıradan çıxartmaq olur.
TOPAZ bir idman markasıdı. Sahibi “Azərİnteltek” ASC-di. Indi də ASC kimi qalıb-qalmamasından xəbərim yoxdu. Bununla bağlı bir neçə il əvvəl babat bir araşdırma yazılarım mətbuatda getmişdi. Həmin araşdırma yazılardan sonra gözəgörünməz qüvvə qanunvericilikdə dəyişiklik etməyə məcbur qaldı.
Dəyişiklikdən sonra Aşıq Ələsgər demişkən, sındı qol-qanadım, yanıma düşdü. Bu haqda yazmayacağıma söz verdim. Amma və lakin sözümü tuta bilmədim. Səbəbini açıqlayacam. Və əslində bu yazının yazılmasında məqsəd budu.
Qayıdaq 1997-ci ildə qəbul edilmiş qanuna. Həmin qanunun 21-ci maddəsində deyilir ki, Bədən tərbiyəsi və idmanın maliyyə mənbələri Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitdən, idman tədbirlərinin televiziya vasitəsilə translyasiyasından, tamaşa xarakterli bədən tərbiyəsi və idman tədbirlərindən, idman lotereyasının keçirilməsindən daxil olan vəsaitdən, fiziki və hüquqi şəxslərin ianələrindən və digər mənbələrdən maliyyələşdirilir.
Çox gözəl maddədi. Alqışlanmalıdı. Bütün normal ölkələrə örnək olası maddədi. Yəni, birbaşa mənbəni göstərib.
Keçək qanun 22-ci maddəsinə. Bədən tərbiyəsi və idmanın inkişafına sponsorluğun əsasları və qaydası Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyi ilə müəyyən edilir.
Hə, bax bu müvafiq qanunvericiliyi illərlə gözlədik. Düz 13 il. Bu 13 il ərzində maliyyələşmənin və sponsorluğun mənbəyi bilinsə də, qədəri bilinmədi. Əslində qədəri indi də bilinmir. AFFA hər il rəqəmlər açıqlayır. Ümumi rəqəmlər. Hara nə xərclənməsi bilinmir. Heç bizə maraqlı da deyil. Öz pullarıdı, özləri bilər hara xərcləyərlər.
AFFA sağ olsun yenə, rəqəmləri hər il açıqlayır. Amma di gəl ki, TOPAZ “Nuh deyir, peyğəmbər demir”, mülki qanunvericiliyin tələbi olmasına baxmayaraq yaranandan bəri heç bir maliyyə ilində maliyyə hesabatını ictimaiyyətə açıqlamayıb. Bunu da özləri bilər. Öz pullarıdı. Açıqlamaya bilərlər. Amma di gəl ki, hər il bir Premyer Liqada oynayan futbolçu “bu oyun satılmışdı”, “bu oyun alınmışdı” kimi bəyanatlar verməsi TOPAZ-ın sponsorluq etdiyi Premyer Liqada hansı pulların “dövriyyə” vurmasını ortaya qoyur.
Mərc oyun həvəskarları isə yazır. Kupon yazırlar, pullar xərcləyirlər. Analiz edirlər, komandaların vəziyyətinə baxırlar, hansı oyunçunun oynayıb-oynamamasını müzakirə edirlər, amma di gəl ki, udduqları pul cüzi, udduzduqları isə TOPAZ-ın insafına gedir. TOPAZ-ın da Allah insafını kəsməsin.
Burada bu söhbətə nöqtə qoyardım. Lakin yadıma düşdü ki, axı TOPAZ markasının sahibi Açıq Səhmdar Cəmiyyətdi, sponsorluq etdiyi Premyer Liqaya ödədiyi pulun miqdarını açıqlamağa borcludu.
Amma yox, bu dəfə nöqtəni qoyub, gələn dəfə üçün yeni abzasdan başlayacam. TOPAZ-ın xərclədiyi pulların abzası olacaq...
Mehman MURADLI
Şərh yazılmayıb
|
ŞƏRH YAZ
|
Çox oxunan xəbərlər
- AFFA-nın yeni baş katibi o olacaq - ÖZƏL
- “Sabah”da rəhbər dəyişikliyi: Yeni prezident o olacaq - ÖZƏL
- Fərid Qayıbov narazıdır: AFFA-nın konfransını boykot edəcək - ÖZƏL
- AFFA prezidentliyinə və İcraiyyə Komitəsinə namizədlər açıqlandı
- FİFA AFFA-nın konfransında azərbaycanca danışacaq - ÖZƏL
- Zaur Qəhrəmanovun “Neftçi”dən getməsinin səbəbi məlum oldu
- Rövşən Nəcəf: “Etimadı doğrultmaq üçün əlimdən gələni edəcəm”
- AFFA İcraiyyə Komitəsinin üzvü: “Premyer Liqada klub sayının artırılması gündəmdədir”
- Qurbanovdan nümunəvi addım
- İcraiyyə Komitəsinin yeni üzvü “Neftçi”yə gəlişini şərh etmək istəmədi: “İnşallah gələn həftə...”
- AFFA prezidentliyi ilə bağlı son durum - hər şey böhran vəziyyətinə doğru?
- Sərxan Hacıyev: “Monqolustan və Bolqarıstanla oyunlara görə milliyə mükafat veriləcək”
- Minifutbol millimizin heyəti narazılıqla qarşılandı, baş məşqçi danışmaq istəmədi
- Prezidentin nəvəsindən Qara Qarayevə dəstək
- Bəhlul Mustafazadə: “Millidə bütün futbolçular ikiqat çalışırlar”
-
13:45
"Neftçi"nin iki futbolçusu "Zirə"yə qarşı oynamayacaq
-
13:19
Kişi şahmatçılar arasında Azərbaycan çempionatında yarımfinalçılar müəyyənləşib
-
13:04
Bakıda bədii gimnastika üzrə Dünya Kubokunun ikinci gününə start verilib
-
12:53
“Qəbələ” “Qarabağ”, “Zirə” “Neftçi” səfərində
-
12:31
Ayxan Abbasovun həqiqətləri
-
12:00
Sərtan Taşkının komandası səfərdə qalib gəldi
-
11:48
"Atletik" öz meydanında büdrədi VİDEO
-
11:27
"İQ Sports" media və marketinq agentliyi fəaliyyətə başladı
-
11:15
"Yuventus" məğlubiyyətdən qaçdı VİDEO
-
11:03
“Traktor” səfərdə uduzdu
-
10:52
"Ayntraxt"ın qələbəsi VİDEO
-
10:39
Bu gün Azərbaycan Kubokunun qalibi müəyyənləşəcək
-
10:24
"Latsio" 3 xalı tək qolla qazandı VİDEO
-
10:11
Orxan Məmmədov “Neftçi” ilə oyundan öncə “Zirə”ni tək buraxmadı FOTOLENT
-
09:48
"Beşiktaş" "Ankaragücü"nü məğlub etdi VİDEO
-
09:30
"Qəbələ"nin 2 futbolçusu "Qarabağ"a qarşı oynamayacaq
-
20:15
"Sumqayıt" Tovuzdan qələbə ilə qayıdır VİDEO
-
19:58
Ayxan Abbasov: “Komanda adı çəkmək mənə yaraşmaz, amma bu söhbətlər olacaq”
-
19:31
Samir Abasov: “Bu gün bizi bu yerdə görmək heç kim üçün xoş deyil”
-
18:26
"Sumqayıt” II pilləyə yüksəldi
-
16:42
Azərbaycan gimnastı: “Karyeramda ən böyük dəstəkçim anamdır”
-
16:07
PFL-in prezidenti: “Qəzadan sonra 9 dəfə əməliyyat olundum”
-
15:54
Tovuzda heyətlər açıqlandı
-
15:23
MOK-da Baham adaları Olimpiya Komitəsinin vitse-prezidenti ilə görüş olub
-
14:15
Azərbaycan atıcıları Olimpiya Təsnifat Çempionatında çıxış edəcəklər
-
13:46
Andersson azarkeşlərə səsləndi: “Boykot narazılığı ifadə etmək üçün ən yaxşı üsul deyil”
-
13:39
“Bojoviçin komandada qalıb-qalmaması mənim fikrimdən asılı olacaq”
-
13:28
“Neftçi”nin idman direktoru maaşını açıqlamaq istəmədi
-
13:20
Yens Andersson: “Sizə söz verə bilmərəm ki, qruplarda oynayacağıq”
-
12:57
"Qəbələ" Abu Akalla vidalaşdı
-
11:14
XXXI turun hakim təyinatları
-
10:31
Azərbaycanın stolüstü tennisçisi beynəlxalq turnirdə bürünc medal qazanıb
-
10:06
Mükafatlar uğrunda oyunların tarixləri müəyyənləşib
-
09:49
"Aston Villa" penatilərlə mərhələ adladı VİDEO
-
09:28
"Fənərbaxça" Konfrans Liqası ilə vidalaşdı VİDEO
-
09:10
İddiaçılar Turniri: Nicat Abasov yenə də uduzdu
-
19:01
“Turan Tovuz” azarkeşlərə səsləndi: Finala bərabər son 6 oyun! VİDEO
-
18:49
“Dinamo” - “Qusar” matçında 4 qol
-
18:16
I Liqada 22-ci tura yekun vuruldu
-
17:32
“Sumqayıt” “Turan Tovuz”la oyuna hazırdır FOTOLENT
-
16:55
Azərbaycan çempionatında ikinci finalçı müəyyənləşib
-
16:24
Hakimlər “kimə işləyir”? - Araşdırma
-
15:47
U-17 millisinin heyətində dəyişiklik
-
15:33
"Neftçi" Zirə” səfərinə hazırlaşır FOTOLENT
-
15:00
Tovuz stadionu ilk dəfə avrokubok oyununu qəbul edə bilər
-
14:28
Azərbaycan şahmatçıları Avropa çempionatında iştirak edəcəklər
-
14:11
Azərbaycanlı hakim Paralimpiadanın cüdo yarışlarına dəvət alıb
-
13:39
Azərbaycan Şahmat Federasiyası yeni loqonun hazırlanması ilə bağlı müsabiqə elan edib
-
13:08
AFFA İntizam Komitəsi iki kluba texniki məğlubiyyət verib
-
12:52
Adi Mehremiçə 4 oyunluq cəza